Νευροεπιστήμες

Χωρίς να θεωρώ τον εαυτό μου ικανό να σχεδιάσει ένα ικανοποιητικό πρόγραμμα σπουδών χωρίς ελλείψεις και λάθη θα ήθελα να πω την άποψη μου για κάποιες αλλαγές σε μαθήματα.
Το αντικείμενο της Ανατομίας ΙΙ όπως όλοι ξέρουμε είναι Νευρικό Σύστημα (μαζί με αισθητήρια όργανα) και Σπλάχνα ενώ της Φυσιολογίας ΙΙΙ το Νευρικό Σύστημα (μαζί με αισθητήρια όργανα) και οι Αδένες - διορθώστε με αν κάνω κάπου λάθος -.
Μήπως λοιπόν θα έπρεπε να παραδειγματιστούμε καλύτερα από άλλες σχολές και να προτείνουμε την μεταφορά της νευροανατομίας στην νευροφυσιολογία και την συγχώνευση τους σε μάθημα που να λέγεται Νευροεπιστήμες (κατάργηση της Φυσιολογίας ΙΙΙ) ; Έτσι θα μειωθεί η μεγάλη ύλη της Ανατομίας ΙΙ και θα μάθουμε πιο αποτελεσματικά το Νευρικό Σύστημα και τα Αισθητήρια Όργανα. Το μάθημα θα συνδιδάσκεται και από τις δύο έδρες και θα έχει συγγράμματα νευροανατομίας (1) και νευροφυσιολογίας (1) δίνοντας την δυνατότητα στην Ανατομία ΙΙ να βάλει βιβλία καθάρα για τα Σπλάχνα και ταυτόχρονα να σταματήσουμε να παίρνουμε γενικά βιβλία Φυσιολογίας και στα 3 εξάμηνα που έχουμε Φυσιολογίες. Η ύλη των αδένων θα μπορούσε να μετατοπιστεί είτε στη Φυσιολογία ΙΙ είτε στη Φυσιολογία Ι ή στην Ανατομία ΙΙ ως ειδικό κομμάτι Φυσιολογίας.
Δεν είναι κάτι ανέφικτο και πραγματοποιείται ήδη σε άλλες ιατρικές (Πατρών και Ηρακλείου νομίζω - ίσως και Αλεξ/πολης αλλά δεν είμαι σίγουρος).
Δεν ξέρω κατά πόσο συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την πρόταση αυτή απλά έδωσα τροφή για σκέψη και μία ιδέα για αλλαγή ενός σχετικά παλιού προγράμματος σπουδών. Περιμένω να ακούσω αντιπροτάσεις και να βρούμε κάτι για να προτείνουμε πάνω στο θέμα!

Πολύ ωραία πρόταση! Η διδασκαλία του νευρικού συστήματος σε επίπεδο φυσιολογίας και ανατομίας είναι αρκετά "πρωτόγονη" στη σχολή μας. Χρειάζεται αναβάθμιση και ενίσχυση. Ιδιαίτερα η συνεργασία των τμημάτων θα ήταν πολύ αποδοτική και ικανοποιητική και οι φοιτητές θα επωφελούνταν. Θα μπορούσε να προταθεί και η συνεργασία άλλων τμημάτων.
Στα πλαίσια του μαθήματος των "νευροεπιστημών" θα μπορούσε να ενταχθεί και η ιστολογία του νευρικού συστήματος, ώστε η παρεχόμενη γνώση να είναι πιο συστηματοποιημένη και ομαδοποιημένη. Μια βασική ερώτηση είναι η εξής: Ποια γνωστικά αντικείμενα πιστεύετε ότι πρέπει να έχει μελετήσει ο φοιτητής, ώστε να αποκτήσει το απαραίτητο θεωρητικό επίπεδο για να κατανοήσει την ύλη του νέου αυτού μαθήματος; (με βάση αυτή την ερώτηση θα μπορέσει να καθοριστεί και το εξάμηνο διδασκαλίας, αλλά ας μη συζητήσουμε το εξάμηνο που πρέπει να διδαχθεί γιατί η συζήτηση ίσως οδηγηθεί σε προτάσεις για αναδιάταξη των μαθημάτων στα εξάμηνα, κάτι που μπορεί να συζητηθεί σε άλλο θέμα).

Θεωρώ το 4ο εξάμηνο ικανοποιητικό με δεδομένο ότι στην Ιστολογία Ι έχουν διδαχθεί επαρκώς οι γενικότητες για το Νευρικό Ιστό και δεν θα αλλάξει την σειρά των μαθημάτων και νομίζω ότι δεν πρέπει να μπλέξουμε ιστολογία γιατί αλλιώς θα πλατιάσει πολύ το μάθημα

Ας τα πάρουμε ένα ένα τα πράγματα.. Πρώτον, δεν μπορείς να πάρεις το κομμάτι της Ενδοκρινολογίας από την Φυσιολογία ΙΙΙ και να το βάλεις σε κάποια άλλη Φυσιολογία, απλούστατα επειδή δεν χωράει πουθενά. Είναι αρκετά μεγάλο κεφάλαιο ώστε να μπει αλλού! Ας υποθέσουμε όμως ότι δεν υπάρχει αυτό το εμπόδιο και πάμε στο δεύτερο.. πώς ακριβώς θα γίνει η διδασκαλία των Νευροεπιστημών; Θα διδάσκεται πχ μία ώρα Ανατομία και την επόμενη η φυσιολογία του ίδιου κομματιού; Ή θα γίνει το μισό εξάμηνο Ανατομία και το υπόλοιπο Φυσιολογία; Το λέω αυτό επειδή: α)η καθεμία έδρα έχει ένα συγκεκριμένο αριθμό ωρών που πρέπει να συμπληρώνει κάθε εξάμηνο και δεν είμαι σίγουρος για το πόσο πρόθυμοι θα είναι οι καθηγητές να αλλάξουν ολόκληρο το πρόγραμμα της έδρας β)με αυτή την λογική, πρέπει να μεταρρυθμιστεί όλο το πρόγραμμα και να διδάσκονται σπλαγχνοεπιστήμες, μυοσκελετικοεπιστήμες κλπ.

Για να κλείσω, ούτε εμένα μου αρέσει ο τρόπος που διδάσκεται η Νευροανατομία. Σίγουρα χρειάζονται περισσότερες ώρες, και, για καλύτερη κατανόηση, πιστεύω επιβάλλεται η παράλληλη διδασκαλία με την Νευροφυσιολογία. Προσωπικά, προτείνω να μεταφερθούν όλες οι φυσιολογίες ένα εξάμηνο (δηλαδή η Φυσιολογία Ι να πάει στο 1ο εξάμηνο κ.ο.κ), ώστε, όταν έρθει η ώρα της Νευροανατομίας (3ο εξάμηνο), να διδάσκεται παράλληλα και η Νευροφυσιολογία. Νομίζω πως ένας πρωτοετής, στο πρώτο εξάμηνο, μπορεί άνετα να μάθει Φυσιολογία Ι διότι δεν προϋποθέτει τεράστιες γνώσεις Ανατομίας ή και Βιολογίας/Βιοχημείας. Μάλιστα πιστεύω ότι πιο εύκολα μαθαίνει κανείς Φυσιολογία Ι στο πρώτο εξάμηνο, παρά Ιστολογία Ι....

Αυτά από μένα...

Κάποια στιγμή τα μέλη ΔΕΠ πρέπει να καταλάβουν ότι δεν υπάρχει μόνο το μάθημά τους. Είναι απαραίτητη η συνεργασία μεταξύ τους για την καλύτερη διδασκαλία. Στη νευροφυσιολογία αναφερόνται και στοιχεία ανατομίας, ενώ στη νευρανατομία αναφέρονται στοιχεία φυσιολογίας. Αυτό μεταφράζεται σε περιττές ώρες, κατά τις οποίες διδάσκονται τα ίδια πράγματα, απλά από άλλο διδάσκοντα. Αν γίνει συγχώνευση των δύο αντικειμένων, τότε θα υπάρχει μια αλληλεπίδραση και μια συσχέτιση μεταξύ δομής και λειτουργίας.

Η διδασκαλια θα γίνεται απο κοινού με το πρωτο ήμισυ του μαθήματος να διδάσκεται νευρανατομία και το δευτερο μισό να διαδάσκεται νευροφυσιολογία. Η φυσιολογία αδενων μπορεί να είναι μεγάλη αλλά μπορεί ωραία να μπει στην φυσιολογία Ι. Ας στριμώξουμε λίγο κάποια πράγματα! Κι ας σταματήσει η λογική των θεμάτων που επιτρέπει να υπάρχουν συγκεκριμένες ύλες σε συγκεκριμένα μαθήματα. Κάθε έδρα μπορεί να ξεκουνηθεί από τις αράχνες. Δεν λέω ότι μπορεί να γίνει αύριο αλλά γιατί να μην γίνει αφού σε τόσο προγραμματα σπουδων του εξωτερικού είναι πάγιο μάθημα οι νευροεπιστήμες. Όσο για το σπλαχνοεπιστήμες που είπες...ο όρος είναι σπλαχνολογία και δεν είναι αναγκαίο να διδαχθεί όπως η νευροεπιστήμες. Κάθε κομμάτι μπορεί να διδαχθεί ορθά αν η φυσιολογία του και η ανατομία του είναι στο ίδιο εξάμηνο...Απλά οι νευροεπιστήμες είναι χωριστές επειδή το ΚΝΣ και το ΠΝΣ ειναι πολυ μεγάλα για να χωρέσουν σε μαθήματα με τα άλλα συστήματα και το γεγονός ότι στη σχολή μας ακόμα είναι στιβαγμένα δείχνει πόσο πίσω είμαστε. Θα μπορούσε η ανατομία Ι να έχει θώρακα (όλο και καρδια -πνευμονες) - ράχη - ανω και κάτω άκρο και να διδάσκεται στη φυσιολογία Ι αίμα - αναπνευστικό - γενική φυσιολογία - καρδαγγειακό (εννοείται όχι το αίμα έτσι όπως είναι αλλά μόνο η φυσιολογία του δλδ έλεος να ξέρεις όλες τις αναιμιες από πρωτο έτος). στην [b]ανατομία ΙΙ πεπτικό - αδένες - ουροποιητικό/γεννητικό - τράχηλο και στη φυσιολογία ΙΙ να έχει πεπτικό - αδένες - ουροποιητικό/γεννητικό οπότε στις νευροεπιστήμες θα είχε κρανίο - αισθητήρια όργανα - νευροανατόμια - νευροφυσιολογία - φυσιολογία αισθητρίων οργάνων. Σε άλλες σχολές αυτά είναι αυτο νοήτα και εμεις εδώ κοιμόμαστε

Τις προάλλες είχα μία σχετική συζήτηση με τον κ.Δημολιάτη (του εργαστηρίου Υ&Ε), ο οποίος ασχολείται (και είναι αρκετά συζητήσιμος) με τις αλλαγές του προγράμματος σπουδών της σχολής μας.

Είμαι στο 5ο έτος (τώρα μπαίνω), και έχοντας διδαχθεί Ανατομία Ι-ΙΙ, Φυσιολογία (και τις 3) και τα μαθήματα των Νευροεπιστημών (Οφθαλμολογία, ΩΡΛ κτλ.), του πρότεινα η Νευοανατομία να αποτελεί ένα ξεχωριστό μάθημα, όπως ακριβώς συμβαίνει και σε άλλες Ιατρικές σχολές της χώρας μας (λ.χ. στην Αθήνα). Έχετε δίκιο πως η ύλη της Ανατομίας ΙΙ, ενώ είναι πολύ πιο ενδιαφέρουσα από την ύλη της Ι (λόγω καθαρής χρησιμότητας αργότερα), είναι πολύ μεγάλη και σε συνδυασμό με τα άλλα μαθήματα του 3ου εξαμήνου (βλ. Βιολογία, Βιοχημεία, Φυσιολογία ΙΙ) τείνει να παραγκωνιστεί (δυστυχώς, αλλά συμβαίνει!).

Δεν θα πρότεινα να δημιουργηθεί ένα μάθημα "Νευροεπιστήμες", καθώς η κατανόηση του Νευρικού Συστήματος συνολικά (δηλαδή, Ανατομία+Φυσιολογία) δεν μπορεί να ολοκληρωθεί σε ένα μόνο εξάμηνο. Θα πρότεινα η ύλη της Φυσιολογίας ΙΙΙ να μείνει όπως έχει. Επιπλέον, καλό θα ήταν το μάθημα της Νευροανατομίας να γίνει στο 3ο ή στο 4ο έτος (ιδίως στο 4ο έτος, όπου στο 7ο εξάμηνο τα μαθήματα που εξετάζονται είναι μόνο 3!), όπου ο φοιτητής έχει τις απαραίτητες γνώσεις για να κατανοήσεις ένα τόσο δύσκολο κομμάτι όσο εκείνο της ανατομίας του νευρικού συστήματος (όσοι το έχετε διδαχθεί καταλαβαίνετε τι εννοώ...).

Θεωρώ ότι το θέμα που δημιουργήθηκε αποτελεί ερέθισμα για περαιτέρω συζήτηση του ζητήματος, καθώς η Νευροανατομία (και γενικώς οι Νευροεπιστήμες) είναι ένα κομμάτι της ύλης που "παιδεύει" πολλούς φοιτητές (συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού μου) και μπράβο στο συγγραφέα!

Mια μόνο παρέμβαση...

Δεν ισχύει ότι πρέπει κάθε έδρα να συμπληρώνει συγκεκριμένες ώρες... Μόνη προϋπόθεση είναι να έχει ένα μάθημα (Υποχρεωτικό) στο Πρόγραμμα Σπουδών της Σχολής!!!

Επίσης κάπου έχω διαβάσει, πως για κάθε Υποχρεωτικό πρέπει να υπάρχει αντίστοιχα και μάθημα Επιλογής... σε κάποια αναλογία!